Vjerovanje Bošnjaka
heart marker print
Šehadet

7. Uslov “La ilahe illallah” – Ljubav

  1. Šartovi (uslovi) ispravnosti riječi “La ilahe illallah”
  2. 1. Uslov “La ilahe illallah” – Znanje
  3. 2. Uslov “La ilahe illallah” – Ubjeđenje
  4. 3. Uslov “La ilahe illallah” – Potvrda istinitosti
  5. 4. Uslov “La ilahe illallah” – Iskrenost
  6. 5. Uslov “La ilahe illallah” – Prihvatanje
  7. 6. Uslov “La ilahe illallah” – Pokornost i predanost
  8. 7. Uslov “La ilahe illallah” – Ljubav

Sedmi uslov: El-Mehabbe (ljubav)1

Obavezna je ljubav prema riječima la ilahe illellah, i onome što iz njih proizlazi, te prema sljedbenicima ovih riječi i onima koji se pridržavaju njenih uslova. Također, obavezan je i prezir prema onima koji negiraju ovo.

Islamski učenjaci navode da ljubav ima određene uslove koji se moraju ispuniti kako bi bila priznata.2

To su:

  1. Davanje prednosti onome što Allah voli, pa makar to ne bilo u skladu sa našim željama.
  2. Prezir prema onome što On mrzi, pa makar strastima to odgovaralo.
  3. Slijeđenje Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, prihvatanje njegove upute i koračanje njegovom stazom.
  4. Ljubav prema onome što voli Allah i Njegov poslanik, i prezir prema onome što prezire Allah i Njegov poslanik.

Ibn Redžeb, govoreći o riječima la ilahe illellah, veli: „Iz njih proizlazi da volimo samo Allaha, jer on je bog kojem se pokorava i Njemu se pokornost ne odbija.

Ta pokornost mora biti popraćena ljubavlju, strahom i nadom.

Dokaz potpunosti te ljubavi jeste i ljubav prema onome što On voli i prezir prema onome što On mrzi.

Potpuno vjerovanje u tevhid i riječi la ilahe illellah nije ostvario onaj ko voli nešto što Allah prezire i ko prezire nešto što On voli.“3

Uzvišeni Allah kaže:

 Ima ljudi koji su mjesto Allaha kumire prihvatili, vole ih kao što se Allah voli, ali pravi vjernici još više vole Allaha.4

Ibnul-Kajjim, veli: „Allah nas obavještava da je onaj ko voli nekoga kao što se Allah voli, ustvari, pridružio Allahu suparnika. To suparništvo je u ljubavi a ne u stvaranju, jer niko od stanovnika Zemlje nije Allahu pripisao ortaka u stvaranju, za razliku od iskazivanja ljubavi, gdje su Mu pripisali suparnika.“5

Ukoliko smo ovoga svjesni, moramo znati da je ljubav prema Allahu osnova ibadeta, a to znači da sva naša ljubav mora biti u ime Allaha, radi Njega i zbog Njega.6

Pojašnjavajući suštinu ljubavi prema Allahu i radi Allaha, Ibn Tejmijje veli: „Ibadetom se smatra i svaki vid ljubavi i poštovanja koji se ispoljava prema onome što je Allah naredio da se voli i poštuje.

Allah je voljeni i poštovani i On je krajnji cilj kojem se teži, i sve mimo toga voli se radi Allaha. Zbog te ljubavi koju osjeća prema Allahu, rob voli ono što voli i Allah.

Jedan od znakova potpune ljubavi jeste da volimo onoga ko voli Voljenog i da preziremo onoga ko (Njega) prezire.

Ovome svjedoči i hadis: „Najčvršća imanska veza jeste ljubav i prezir radi Allaha.“7/8

Uzvišeni Allah kaže:

Kaži ti Meni, hoćeš li ti biti čuvar onome koji je strast svoju za boga svoga uzeo?9

Uslov ispravnosti ljubavi je slijeđenje koje treba biti zasnovano na istinitosti i iskrenosti. Iz ljubavi mora da proizlazi slijeđenje naredbi Voljenog i klonjenje Njegovih zabrana, a dokaz tome je ajet:

Reci: „Ako Allaha volite, mene slijedite, i vas će Allah voljeti.“10

Uzvišeni Allah ovdje naglašava da je slijeđenje Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, znak ljubavi prema Allahu, a također i da je uslov Njegove ljubavi prema njima slijeđenje Poslanika.

Na osnovu ovoga zaključujemo da je Allahova ljubav prema njima, i njihova prema Njemu nemoguća bez njihovog slijeđenja Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem. Iz ovoga vidimo da iz ljubavi proizlazi slijeđenje.11

Ibn Redžeb veli: „Svjedočenje Allahove jednoće nije potpuno ako nije popraćeno svjedočenjem muhammedun resulullah.

Ako znamo da naša ljubav prema Allahu nije savršena ukoliko ne budemo voljeli ono što On voli i ukoliko ne budemo prezirali ono što On prezire, onda dolazimo do zaključka da nema drugog načina spoznaje ovoga, osim preko Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, koji je dostavio od Allaha i pojasnio šta treba voljeti, a šta prezirati.

Dakle, iz ljubavi prema Allahu proizlazi ljubav prema Muhammedu, sallallahu alejhi ve sellem, potvrda njegove istinitosti i slijeđenje njegove prakse.“12

Četvrti uslov iskrene ljubavi jeste ljubav prema onome što voli Allah i Njegov Poslanik, i prezir prema onome što prezire Allah i Njegov Poslanik.

Voljeti Allahovog neprijatelja je u suprotnosti sa ljubavi prema Allahu.

Uzvišeni Allah veli:

 Ne treba da ljudi koji u Allaha i u Onaj svijet vjeruju budu u ljubavi sa onima koji se Allahu i Poslaniku Njegovu suprotstavljaju.13

U djelu Kaide fil-mehabbet stoji: „Allah nam saopštava da vjernik kojem su Allah i Njegov Poslanik draži od svega – kao što se naglašava u hadisu: ‘Niko do vas neće biti pravi vjernik sve dok mu ja ne budem draži od njega samog, njegovog djeteta, roditelja i svih ljudi.’14 –  ne može da voli one koji se suprotstavljaju Allahu i Poslaniku.

Ko to pokuša, čini nešto što je nespojivo, jer ljubav prema onome što Allah voli i ljubav prema onome koji se tome suprotstavlja je nemoguća i nespojiva.“15

Uzvišeni Allah veli:

O vjernici, s Mojim i svojim neprijateljima ne prijateljujte i ljubav im ne poklanjajte – oni poriču Istinu koja vam dolazi.16

Ibn Abbas veli: „Voli u ime Allaha, preziri u ime Allaha, iskazuj prijateljstvo i neprijateljstvo u Njegovo ime, steći ćeš Allahovu ljubav.“17

  1. Pogledati: Fethul-medžid, 1/30; Me'aridžul-kubul, 2/524-528.
  2. Pogledati: Me'aridžul-kubul, 2/524.
  3. Kelimetul-ihlas, str. 22-23
  4. El-Bekare, 165.
  5. Medaridžus-salikin, 3/453.
  6. Pogledati: Kaide fil-mehabbet, str. 141.
  7. Bilježi ga Ahmed, 30/488, br. 18524, a šejh El-Arnaut veli: „Hadis je dobar zbog drugih predaja koje ga jačaju.“ Ibn Ebi Šejbe ga bilježi u Musannefu, 6/170; Hejsemi u djelu Medžmeu'uz-zevaid, 1/89, a dobrim ga je ocijenio Albani u djelu El-Iman od Ibn Ebi Šejbea, str. 84; Begavi, 13/53. Ispravnim ga je ocijenio Albani u djelu Fejdul-Kadir, 3/69.
  8. Kaide fil-mehabbet, str. 174.
  9. El-Furkan, 43.
  10. Alu Imran, 31.
  11. Pogledati: Tesfiru-Taberi, 3/273; Medaridžus-salikin, 1/203.
  12. Kelimetul-ihlas ve tahkiku ma'anaha, str. 112.
  13. El-Mudžadele, 22.
  14. Bilježi ga Buhari, br. 15, str. 10, i Muslim, br. 70, str. 47.
  15. Kaide fil-mehabbet, str. 162-163.
  16. El-Mumtehane, 1.
  17. Bilježi ga Ibn Ebi Šejbe, 7/134; Ibnul-Mubarek u Zuhdu, 1/230, i Adeni u Imanu, str. 128.

Vjerovanje Bošnjaka